Polen Tuzakları

Arı kolonilerinden tarlacı işçi arılarının kovana getirdikleri çiçek tozlarını alabilmek için üretilmiş olan bir takım arıcılık malzemelerinden olan polen tuzakları mevcuttur. Kovanlardaki uygun havalandırma sağlandıktan ve çevreden yiyecek toplayan tarlacı işçi arıların çalışmaları engellemedikten sonra arıcıların polen toplamalarında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

Farklı tiplerde polen tuzaklarının bulunmasına karşın hepsinin ortak amacı tarlacı işçi arıların kovana getirdiği poleni elde etmektir.

Polen tuzaklarının ilki seyyar olarak kovana takılıp çıkarılabilen uçuş rampalarının önüne monte edilip çıkarılabilen polen tuzaklarıdır. Bu polen tuzakları sabahın erken saatlarında kovana yerleştirilir ve iki saat sonra tarlacı işçi arılar tarafından getirilen polen taneciklerinin alınması için kullanılır. Düzenek olarak kovan içerisine girmete çalışan arıların polen sepetciklerinden polenlerini düşürmeleri için yuvarlak ve işçi arıların geçebileceği bir ızgara yerleştirilir. Bu ızgaradan geçen işçi arılar polenlerini aşağıdaki tepsinin içerisine düşürerek geçişlerini sağlarlar. Bu ızlarının delikleri yuvarlak olup 5x5 mm genişliğindedir.

Arıların genellikle son zamanlarda tercih ettiği polen tuzaklı kovan tabanları da yine tarlacı işçi arıların kovana girerken farklı bir giriş yüzeyinden geçerek kovanaın içerisine girmelerini sağlamaktadır. Bu giriş esnasında yine işçi arılar polen sepetciklerindeki poleni polen tepsisinin içerisine bırakarak kovana ulaşırlar.

Arı kolonilerindeki polenin tamamının alınması doğru bir davranış değildir. Nitekim arılarının yavrularını beslemesi için ve ana arının bakımının gerçekleştirilmesi için kovan içerisindeki arıların polene ihtiyaçları bulunmaktadır.

Arıcılık Faaliyetlerinin Ülke Ekonomisine Katkıları

arıcılık malzemeleri

Arıcılık faaliyetleri geçmişten günümüze her zaman oldukça önemli bir çalışma alanı olmuştur. Gerek arıcılık faaliyetleri ile uğraşanlar için gerekse ülke ekonomisi için oldukça katkı sağlayan bir iş kolu olarak bilinmektedir. Ülkemiz içerisinde arıcılık faaliyetleri fazlasıyla yaygındır. Ülkemiz arıcılık faaliyetleri iş kolu içerisinde dünya sıralamasında kendine yer bulmuştur.

Türkiye arıcılık malzemelerinden olan kovan kapasitesi ile arıcılık faaliyetleri konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir. Arıcılık faaliyetleri tarımsal bir faaliyet olması nedeni ile sosyo-ekonomik bir konudur. Aynı zamanda arıcılık faaliyetleri bitkisel üretim yapanlar için oldukça önemli katkılar sağlamaktadır. Bitkisel üretime sağlanan katkılar ile hem doğa için hem de farklı ekonomik alanlarda ki önemini göstermiş oluyor arıcılık faaliyetleri. Arıcılık faaliyetleri toprağa bağımlı bir iş alanı olmadığı için az toprak sahibi olan aileler ya da hiç toprağı olmayan aileler tarafından da yapılabilir. Aynı zamanda en ucuz ve istihdam sağlanması kolay olan iş alanı arıcılık faaliyetleridir. Bir diğer önemli konu ise arıcılık faaliyetlerinin çevre ve doğa için doğrudan ya da dolaylı olarak hiçbir zararı yoktur. Özellikle bitkilerde tozlaşmanın yapılmasını sağladığı için bitkisel üretime katkıları göz ardı edilemez.

Arıcılık faaliyetleri kırsal kesim içerisinde çok fazla ailenin geçim kaynağı olmaktadır. Bu nedenle istihdam sağlanması açısından oldukça güzel bir iş alanıdır. Bal arısı kolonilerinin ürettiği ballar ve arı ürünlerinin satışından elde edilen katkıların ekonomi içerisinde oldukça önemli bir yeri bulunur.

Bal Arılarını Süzülmüş Balla Besleme

arıcılık malzemeleri

Kovandaki bal arılarına süzülmüş balın verilmesi pek uygun olmasa da verilebilir. Süzülmüş balın verilmeme sebebi yağmacı arıların balın kokusu alıp cezb olmalarıdır. Bu durumun dışında bir başka tehlike ise kaynağı bilinmeyen balların arıcılık malzemelerinden kovanda hastalıkların olmasına sebep olabilir.

Süzülmüş bal ile besleme yapılacak ise yemleme akşam üstü yapılmalı ve arıların bir gece de bu besini bitirmesi gerekmektedir.

Süzülmüş baldaki kristallenmeyi önlemek için süzülmüş bala onda biri kadar şeker şurubu katılabilinir.

Bal arılarına kristallenmiş bal verilebilir. Arılar şeker şurubu ile birlikte bu balıda tüketebilmektedir. Ama glikoz içerikli şurup verilmemelidir. Çünkü arılar glikozu parçalayamazlar.

Örneğin şekerlenmiş olan bir kavanoz bal örtü bezinin üzerindeki yemleme deliğine ters çevrilerek konulur ise ilkbahar mevsiminin başlarında çok fazla açlık hisseden bir koloni ölmekten kurtulmak amacıyla bu besini tüketebilirler.

Kristallenmiş balların kovna verilmesi durumunda arılar bu balı yiyebilmek için çok fazla suya ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda kovandaki nem oranının yüksek olması gerekir ki arılar kristallenmiş balı tüketebilsinler. Eğer ilkbahar mevsimi kötü hava koşullarına sahip olur ise ve bal arıları uzun bir müddet kovandan çıkamaz ve kapalı kalırlar ise bu arılara kristallenmiş bal verildiğinde hastalıkların oluşmasına neden olur.

Bu konunun içeriğinden anlaşılacağı üzere zorda kalınmadıkça bal arılarına süzme bal ya da kristallenmiş balın verilmemesi gerekmektedir. Eğer kovana bu tür yiyecek verildi ise koşulların göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Ana Arının Üretiminin Gerçekleşmesi

arıcılık malzemeleri

Arıcılık faaliyetleri yapanlar bir bal arısın kolonisi içerisinde yüksek verim alınması için ana arının verimli ve sağlıklı olması gerektiğini bilirler. Bu amaç ile yaşlanan, verimi düşen, sağlığı bozulan ana arılar koloni içerisinde durmamalı ve arıcılık malzemelerinden olan kovanda bulunan bal arısı kolonisi için ana arı yenileme işlemi gerçekleştirilmelidir.

Ana arıların üretiminin gerçekleştirilmesi ya da yenileme işleminin yapılması çoğunlukla doğal yollar ile yapılabildiği gibi arıcılık faaliyetleri ile ilgilenenlerin yapay yöntemleri ile de gerçekleştirilebilir. Doğal yöntem ile gerçekleştirilen ana arı üretiminde işçi arıların larvaları arı sütü ile beslemesi gerekmektedir. Ancak doğal yöntem ile gerçekleşen ana arı üretiminde bu arı sütü ile besleme işlemi nedeniyle ana arıların verimli olup olmayacağı denetlenemez.

Arıcılık faaliyetleri yapanların kullandığı yapay yöntemlerden biri yeni bir ana arı satın almaktır. Arıcılık malzemeleri satışında ana arı satışı da gerçekleştirilir ve arıcılar diğer yöntemleri uygulamak yerine direk ana arı alımını sağlayarak koloniyi anasız bırakmazlar. Arıcılık faaliyetleri ile uğraşanlar ana arıyı satın aldıkları zaman kovan içerisinde bulunan bal arısı kolonisinin yeni ana arıya alıştırılma süreci olmaktadır. Ana arılar kovan içerisinde belirli bir kokuya sahiptir. Gelen yeni arıya koloninin alışması için öncelikli olarak bu kokuya alışması sağlanmalıdır. Bunun sağlanması amacı ile ana arılar öncelikli olarak arıcılık malzemelerinden olan ana arı kafesi içinde tutulur daha sonra kovan içerisine serbest bırakılır.

Arıcılık faaliyetleri yapanların kullandığı çeşitli ana arı üretimi yöntemleri de bulunmaktadır.

Arıcılar İçin Arı Sulukları

Arıcılık faaliyetleri ile ilgilenenlerin en önem vermesi gereken noktalardan biri bal arısı kolonileri için temiz su kaynağı bulunması ya da sağlanmasıdır.

Arılık kurulumunun su kaynaklarına yakın bir yere yapılması oldukça önemlidir. Ancak su kaynaklarına yakın bir bölge bulunamaz ise ya da bal arılarının fazla su ihtiyaçlarını temin etmek amacı ile arıcılıkmalzemelerinden olan suluklar kullanılabilir.

Bal arısı kolonilerinde kayıpların yaşanmaması için su ihtiyaçlarının karşılanması oldukça önemlidir. Bu ihtiyacın karşılanması amacı ile kullanılan sulukların bal arılarına uygun olması sağlanmalıdır. Arıcılık faaliyeti yapanların kullandığı suluklar sürekli olarak temiz, sağlıklı su kaynağı bulundurabilecek ve arıların boğulma tehlikesi olmayacak şekilde seçilmelidir. Arılık içerisine yerleştirilecek sulukların konumu da oldukça önem taşımaktadır. Arıcılık malzemelerinden olan sulukların güneşin ısıtabileceği bir noktaya konulmaması gerekir. Aynı zamanda bal arılarının dışkılarının ve çevrede bulunan kuşların dışkılarının suluk içerisine düşmesine engel olunmalıdır. Bu amaç ile kullanılan sulukların üzerleri yüksek olmayan, küçük bir kapak ile örtülebilir. Suluklar içerisinde bulunan suyun en az haftada bir olacak şekilde değişimi yapılmalıdır. Bu yapılan değişim bal arılarını hastalıklardan korumak için alınan bir önlemdir.

Bal arılarının suya ulaşımını sağlamak amacı ile suluk kaplarının koyulduğu tahtanın üzerine bir miktar kum serpilebilir. Aynı zamanda bal arılarının suluklara alışması amacı ile suyun içerisine bir miktar bal ya da şeker ilave edilebilir.

İlaçlama Uygulamalarında Alınması Gereken Önlemler

arıcılık malzemeleri

Dünya üzerinde tarımsal faaliyetler ile uğraşan üreticiler bitki hastalıkları ya da zararlılarından korunmak amacı ile ve verimin artması için çeşitli ilaçlama yöntemlerini kullanmaktadırlar. Bu kullanılan ilaçlama yöntemleri bal arısı kolonilerine büyük zararlar verebilir.

Tarımsa faaliyetlerde kullanılan ilaçlama yöntemlerinin arıcılık malzemelerinden olan kovan içerisindeki bal arısı kolonilerine verdikleri zararların en aza indirilmesi amacı ile bitki üreticileri ve devlet çeşitli önlemler alabilir.

Bitki üreticilerinin bal arısı kolonilerini korumak amacı ile alabilecekleri önlemler şunlardır: Herhangi bir zorunluluğun bulunmadığı durumlar içerisinde ilaçlama uygulamaları çiçeklenme dönemi sırasında yapılmamalıdır. Bitki üreticileri arılar için daha az tehlikesi bulunan zirai ilaçları tercih etmelidir. İlaçlama uygulamaları için toz halindeki ilaçlar yerine sıvı halde bulunan ilaçlar tercih edilmelidir. Bitki üreticileri kullandıkları ilaçları ve ilaç atıklarını çevrede bulunan su kaynaklarına bulaşmasına engel olmalıdır. Bitki üreticileri ilaçlama uygulamasını yapacakları dönemi ve uygulama sırasında kullanacakları ilaçları önceden arıcılara bildirmeli ve iş birliğini sağlamalıdır.

Devletin bal arısı kolonilerini korumak amacı ile alabilecekleri önlemler ise şunlardır: Bal arısı kolonilerinin daha az zarar görecekleri ilaçların belirlenmesini ve bitki üreticilerinin bu ilaçları kullanması yönünde teşvik edilmesini sağlamalıdır. Arıcılık faaliyetleri ve bitki üreticiliği yapanları ilaçlama uygulaması ve ilaçlar hakkında eğitim almaya yönlendirmelidir. İlaçlama uygulaması ve kullanılan ilaçlar ile ilgili kanunlar, tüzükler ve yönetmelikler hazırlanmalı ve arıcılık faaliyetleri yapanlar ile bitki üreticileri arasında iş birliği sağlanmalıdır.

Ana Arı Yenileme İşlemi

arıcılık malzemeleri

Bal arıları koloniler halinde yaşayarak hayatlarını sürdürür ve bal üretimini gerçekleştirirler. Bu oluşturdukları koloniler içerisinde işçi arılar, erkek arılar ve kraliçe arı yani arıcılarımızın ana arı olarak bildikleri arılar bulunur. Arıcılık faaliyetleri ile uğraşırken verimin korunması ve arttırılması amacı ile önem verilmesi gereken noktalardan biri de ana arıların bakımı ve arıcılık malzemelerinden olan kovan içerisinde verimi düşen ana arının yenilenmesidir.

Bir arı kolonisi normal şartlar içerisinde her zaman ana arı bulundurur. Arı kolonileri kendi ana arılarını üretebilmektedir. İşçi arılar ana arı yetiştirme işlemini koloni içerisinde ana arısız kaldıkları dönemlerde ya da oğul vermek amacı ile gerçekleştirirler. Eğer ana arı yenileme işlemi koloni içerisinde bulunan ana arının yaşlanması, sakatlanması ya da veriminin düşmesi nedeniyle isteniyor ise işçi arılar koloni peteklerinin merkezinde, bir ya da iki adet ana memesi yaparlar. Ana arı yenilenmesi işlemi koloni içerisinde ana arısızlıktan kaynaklanıyor ise işçi arılar üç ile beş arasında ana memesi yapmaktadırlar. Eğer koloniler oğul dönemine hazırlanıyor ise işçi arılar beşten fazla hatta bazen onlarca ana memesi yapmaktadırlar. İşçi arıların oluşturdukları ana memesinin sayısı farklı durumlara ve farklı ırklara göre değişiklik göstermektedir.

Herhangi bir neden ile ana arısız kalan kolonilerde mutlaka ana arı yenilenmesi işlemi yapılmalıdır. Ana arısız kalan kolonilerde işçi arıların yumurtalıkları gelişip yalancı ana arı olabilirler ve bu durumda dölsüz yumurtalar bırakarak erkek arı üretimi gerçekleştirmiş olurlar.

Arıcılıkta Ballıkların Verilmesi İşlemi

arıcılık malzemeleri

Arıcılar ilkbahar dönemine girerlerken yeni sezon için gerekli olan bakımı ve hazırlıkları yapmaya başlarlar. İlkbahar dönemi hazırlıkları ve bakımları sayesinde arıcılık malzemelerinden olan kovanın içerisinde bulunan kolonilerde yoğun bir kuluçka aktivitesi sağlanmış olur. Bu gerçekleşen kuluçka aktiviteleri ile zaman geçtikçe arılar kuluçkalığa sığmamaya başlarlar. Bu gibi durumlar yaşandığında koloniye kat verilmesi ve kovanın içinde hacmin genişletilerek yeni bir çalışma alanı sağlamak gerekir. Kuluçkalıkların üzerine koyulan bu katlara arıcılıkta ballık denilmektedir. Arıcıların başarılı olmalarına ve mevsimlerin durumuna dikkat edilerek gerekli görülen zamanlar içerisinde bu kat verme işlemi tekrarlanabilir.

Kovanın içerisinde bulunan kolonilere kat verme işlemi nektar akımı öncesine denk gelmektedir. Bunun sebebi; bölge içerisinde nektar kaynaklarının toplama ve depolama için uygun hale gelmeleriyle birlikte arılar kuluçka faaliyetlerini azaltarak dışarıda yapmaları gereken faaliyetlere önem vermeye başlarlar. Güçlü kolonilere sahip olan arıcılar için bu önemli bir dönemdir. Çünkü güçlü arı koloniler nektar toplama dönemleri içerisinde daha fazla bal yapabilmek için yeni peteklere ihtiyaç duymaktadırlar. Güçlü arı koloni sahibi arıcılar kovanları içerisine ballıkları yerleştirerek bu ihtiyacı karşılarlar.

Arıcıların bu noktada dikkat etmesi gereken bir diğer husus ise şudur; petekli bal ile birlikte seksiyon balının üretiminin yapılması isteniyor ise kuluçkalıklar ile ballıklar arasına ana arı ızgarası yerleştirilmelidir. Böylece ana arıların ballıkları kuluçka bölgesi olarak kullanmasının önüne geçilmiş olur ve balın görüntüsünde herhangi bir bozulma olmaz.

Bal Arılarının Beslenmesi

arıcılık malzemeleri 

Arı kolonilerinde bal arılarının ihtiyaç duydukları temel besin kaynağı karbonhidratlardır. Karbonhidrat demek şeker demektir. Yetişkin arılar doğada karbonhidratı çiçeklerin bal özlerinden karşılamaktadır. Doğadaki bal özü nektar akımı bittiği zaman bal arılarının karbonhidrat ihtiyacı karşılamak gerekmektedir.

Mevsime göre bal arıları arıcılık malzemelerinden olan katı ve sıvı besin takviyeleri ile beslenmelidir. İlkbahar mevsiminden başlayarak nektar akışı olana kadar ana arıyı yumurtlamaya teşvik etmek için ve genç tarlacı arıları güçlendirmek için yoğun şurup beslemesi yapılmalıdır. Ana arı kovana nektar geldiğini anladığında yumurtlaması arttırır ve kovan mevcudiyetinde yükselme olur.

Arı şurubu olarak adlandırılan pancar şekeri ve sudan oluşan şeker şerbeti arıların ihtiyacı olan karbonhidrat gereksinimini karşılar.

Yaz mevsimindeki nektar akışı bittiği ya da çok azaldığı zamanlarda da şeker şurubu ile arı kolonisi beslenmelidir ki kış mevsimine arılar daha kuvvetli girsinler ve kış ölümü gerçekleşmesin. Kış mevsiminde de arı beslemesi olarak arı kekleri kovana besleme amaçlı verilmelidir.

Bal arılarının bir diğer ihtiyacı ise proteindir. Yetişkin tarlacı arılar kovandaki protein ihtiyacı karşılamak için çiçek tozlarını toplayarak polen haline getirip kovana getirirler. Kovan gelen polen petek gözlerinin içerisine yerleştirilerek orada depo edilir. Zaman zaman bu polen depolama aynı petek gözüne birden fazla polenin yerleştirilmesi ile gerçekleşir. Kat kat polen tepilen petek gözüne balda konularak katman oluşturulur. Bu oluşturulan polen deposuna ‘’arı ekmeği’’ ismi verilmiştir. Besin değeri oldukça yüksek olup arılar için çok besleyici protein kaynağıdır. Yetişkin işçi arılar kovan içerisinde yavru arıları beslemek için petek gözlerindeki depolanan poleni kullanırlar.

Arı Zararlıları Nelerdir?

arıcılık malzemeleri

Bal arılarının gelişim dönemleri arı hastalıkları ve arı zararlıları tarafından saldırıya uğramalarına çok açık bir dönem olarak bilinir. Gezgin arıcılık yöntemi bu hastalık ve zararlılardan çok fazla etkilenmeye ve yayılmaya neden olur. Arıcılık malzemelerinden olan kovan içerisinde görülen bu hastalıklar ve zararlılar arıcılığın gelişiminin yavaşlamasında ve kötü bir yönde etkilenmesinde büyük rol oynar. Çok çeşitli arı zararlıları bulunmaktadır ve bunlardan bazıları şu şekildedir:

Petek Güvesi: Bu zararlıların, büyük petek güvesi ve küçük petek güvesi olarak iki türü bulunduğu bilinmektedir. Petek güvesi zararlıları özellikle sahil şeridinde bulunan arı kolonilerinde daha çok görülmektedir ve büyük ölçüde tahribata neden olmaktadırlar. Petek güvesinin larvası zayıf kolonilerin peteklerinde ve balı süzülmüş peteklerin saklanması sıralarında bu peteklerde bulunan balmumu ve polenler ile beslenerek tahribatı gerçekleştirirler. Arı kolonileri güçlü olduğu zaman ve petekler arılarla sarılı bir haldeyken petek güvesi zararlıları koloniyi tahrip edemezler. Koloni içerisinde bulunan peteklerin tamamının arılarla sarılı bir halde olması petek güvesinin çoğalmasını önler. Petek güvelerinin tahribatları daha çok peteklerin saklanması sırasında gerçekleşmektedir. Bu şekilde balı süzülmüş olan peteklerin saklanması sırasında korunması için fiziksel, kimyasal ve biyolojik önlemler alınabilir.

Eşek Arısı: Ülkemiz içerisinde eşek arılarının Vespa orientalis ve Vespa crabro adlı türleri oldukça yaygın olarak görülmektedir. Yavru yetiştirme dönemleri içerisinde bal arılarını arazide besin toplama işlemini gerçekleştirirken ya da arıcılık malzemelerinden olan kovan uçuş tahtası üzerindeyken yakalayarak yuvalarına götürürler. Bazı yıllar içerisinde arılara oldukça büyük zararlar verdikleri bilinmektedir.

Kovan Temizliği Ne Zaman Yapılır?

arıcılık malzemeleri

Kovan temizliği yapabilmek için ilkbahar mevsiminde hava sıcaklığının 14 derece civarında olması gerekir. Önce arıcılık malzemelerinden kovan kapağı yavaşça kaldırılıp kovanın arkasına ya da yan taraflardan birine yaslanır.

Uçuş deliğinden dört ila beş defa körük ile duman verilerek arıların uyarılması sağlanır. Dumanı gören arılar midelerini bal ile doldurup sokma eğilimlerini azaltırlar. Daha sonra duruma bakılarak örtü tahtasının üzerinden körükle bir iki defa daha duman verilir. Daha sonra örtü tahtası yavaşça kaldırılır. Eğer arılar tarafından petek örülmüş ise el demiri ile kazınarak temizlenmelidir.

Örtü tahtası kaldırıldıktan sonra çerçevelerin üzeri tamamen boş bırakılmamalı temiz bir örtü bezi örtülmelidir. Çıkartılmış olan örtü bezlerinin iç yüzleri dışa dönük değil de içe dönük olarak bir yere konulmalıdır. Üzerindeki petekler, propolis gibi arı ürünleri var ise onlar el demiri ile kazınarak temizlenmelidir.

Kontrol bir taraftan başlanır ve çerçeve kontrolleri sağlandıkça kovanın yan tarafına gölgede bir yere dik olarak konulup çerçevelerin üstleri örtü ile örtülmelidir. Çerçeveler kontrol edilenin yerine sürülerek tek tek kontrol edilir. Kontroller bittiği zaman çerçeveler aynı sıra ile yerlerine geri konmalıdır.

Çerçevelerin üzerinde de propolis gibi balmumu gibi arı ürünleri var ise el demiri ile kazınarak temizlenmelidir. Kazınmış olan propolis, balmumu, petek artıkları sağa sola atılmamalı ya da kovanın içine atılmamalı bir yere toplanmalıdır.

İki çerçeve birbirine petekler ile bağlanmış ise aradaki fazla petekler kesilmelidir. Eğer bu işlemden sonra petek gözlerinden balın akıp akmamasına dikkat edilmelidir. Sağa sola bal damlar ise bu koku diğer arıları cezbeder ve yağma olayına fırsat verilmiş olur.

Kovan kontrolleri esnasında çevrede uçuşan yağmacı arılar göze çarpıyor ise kovan kontrollü hızlıca yapılıp kovanın kapağı kapatılmalıdır. Kontrol edilen kovanın giriş deliği de arıcılık ürünlerinden olan giriş deliği kapatma sürgüsü ile daraltılarak yağma önlenmeli hem de kovan içi sıcaklığında sabit kalması sağlanmalıdır.

Arıcılıkta Kış Hazırlıkları

arıcılık malzemeleri 

Havaların iyice soğuması ve kış mevsiminin gelmesi ile birlikte arıcılık faaliyetleri sona erer. Arıcılık malzemelerinden olan kovan içerisinde arıların kış uykusu zamanı gelmiş demektir.

Arılar, kovan içerisindeki sıcaklığın on dört derece civarına düşmesi ile birlikte bir salkım oluştururlar. Bu oluşturdukları salkımın merkezindeki sıcaklık otuz üç derece civarlarında, dış yüzeyindeki sıcaklık ise altı ile sekiz derece civarlarında olmaktadır. Arılar bal yedikçe gerekli olan ısıyı sağlarlar ve ısı arttıkça oluşturdukları salkım genişler. Kış boyunca yaşanan herhangi bir sarsıntı yüzünden salkımdan düşen arılar tekrar çıkamazlar ve ölürler. Kış salkımının bozulmaması için koloniler tüm kış boyunca ve hava sıcaklığı yeterli miktarda yükselene kadar kesinlikle rahatsız edilmemelidir.

Havaların soğuması ve arı uçuşlarının kesilmesi ile birlikte arılıkta kış düzeni sağlanmaya başlanmalıdır. Arıların kovan içerisinde mevsim şartlarından etkilenmemeleri için kovanlar yan yana getirilerek üstleri örtülebilir. Bu kovan üstüne örtü örtme konusunda dikkatli davranılmalı ve arıların havasız kalmamasına özen gösterilmelidir. Uçuş delikleri arılar tarafından daraltılmamış ise arıcılar tarafından delikler daraltılmalıdır. Kovan giriş deliğinin yönü sert ve soğuk esen rüzgarlara karşı durmamalıdır. Bu şekilde arılar içeride gerekli sıcaklığı sağlayamaz. Kovanların yerden kırk ile elli santimetre yukarıya konması faydalı olacaktır. Kovanın üzerindeki kar bir soruna yol açmaz aksine arıların ısıyı korumalarına yardımcı olur. Ancak çok kar yağan dönemlerde uçuş delikleri kontrol edilmelidir. Dışarının karlı ve güneşli olduğu günlerde dikkat edilmeli ve arıcılık malzemelerinden olan kovan dışarısına arıların çıkması engellenmelidir.

Balın Serüveni

arıcılık malzemeleri

  Arıcılık malzemelerinden olan kovanın içerisindeki petekler, aynı büyüklükte olmayabilirler. Gereksinime, ihtiyaca göre değişik şekillerde olabilmektedirler. Bir kısmı polen, çiçek tozu veya balla doldurulmuştur. Boş olanlara ise kraliçe arı tarafından birer yumurta bırakılmıştır.

   Arılar, boruya benzer emici olan dilleriyle nektar da denile bilinen bal özlerini çiçeklerin taç yapraklarının diplerinden emmektedirler. Midelerinin ilk bölümü, bal midesi dilen organlarına aktarırlar. Bu bölümde midenin öz suları bal özünün şekerlerini daha basit şekerlere çevirir ve aynı zamanda da başka maddeler de katılır. Toplanmış olan bal özünün gerilere gitmesine engel olmak için bal midesi organının sonunda bir vana, yani valv, sistemi bulunmaktadır. Bu vanadan sonra sindirim enzimleri ihtiva eden asıl mide gelmektedir. Bunun ise arka ucu boşaltım organlarına bağlıdır. Fakat yaşamı için gerekli çok az miktarda bak özü, bal midesinin sindirim midesine aktarılır.

   Bal özü ile arıcılık malzemelerinden olan kovana dönen arı, bal midesindeki tatlı sıvıyı genç işçilerin ağızına kusar. Genç işçiler de bunu ağızlarındaki salgılarıyla karıştırır ve kendi aralarında dilden dile dolaştırarak içindeki suyun bir kısmını buharlaştırırlar. Bunun ardından boş peteklere doldururlar. Sonunda doldurulan bu sıvı, bizlerin severek yediği baldır. Yuvada görevli diğer işçi arılar, peteklerdeki bu balı daha fazla buharlaştırmak için petek hücrelerinin üzerinde sürekli bir şekilde kanat çırparak hava akımını sağlarlar. Depolama esnasında da baldaki suyun bir miktarı daha buharlaşarak bal yoğunlaşır. Bu işlemlerden sonra ise peteklerin ağzı, balmumu kapağıyla sıkıca kapatılır. 

Bal Arılarında Irk Çeşitleri

arıcılık malzemeleri

Arıların farklı ırkları bulunmaktadır. Bal arıları arıcılıkmalzemelerinden olan kovanda koloniler halinde yaşamlarını sürdürürler. Çeşitli bal arısı ırkları kendi kolonilerini oluşturur. Dünya literatürü içerisinde kabul görmüş arı ırklarından bazıları şunlardır:

İtalyan Arı Irkı: Bu arı ırkının kökeninin İtalya’nın Sicilya adası olduğu bilinir. Kışların uzun sürdüğü, ılıman ve nemli geçen, nektar akımının verimli olduğu ve yazların kurak, sıcak geçtiği yerlerde çok iyi bir verim alınır bu ırktan. İnce bir karına sahiptirler ve nispeten uzun bir dilleri bulunur. Genellikle uysal yapılı arılardır. Bu arı ırkının çoğalma yeteneği yüksektir ve güçlü koloniler genellikle ilkbahar başlarından sonbahara kadar çoğalmayı sürdürürler. Oğul verme eğilimleri zayıftır. Kışa güçlü bir şekilde girip fazla bal tüketirler. Az propolis taşırlar fakat yağmacılık ve kovanlarını şaşırma eğilimleri diğer ırklara oranla daha fazladır.

Esmer Arı Irkı: Bu arı ırkının anavatanı Orta Avrupa Alplerinin batısı ve kuzeyi ile Orta Rusya olarak bilinir. Vücutları uzundur ve seyrek kıllarla kaplıdır. Bu arı ırkının hırçın bir yapısı vardır. Oğul verme eğilimleri yüksektir. İlkbaharda yavaş bir gelişme gösterirler. Kolonileri genellikle yazın ve kışın orta güçte olmaktadır. Bal verimleri düşük bir seviyededir.

Kıbrıs Arı Irkı: Bu arı ırkı İtalyan arılarına benzemektedir fakat daha küçük ve daha sarı renklidir. Bu ırkın en tipik özellikleri çok hırçın olmaları ve sokma meyillerinin yüksek olmasıdır. 

Kovan Kontrolünden Evvel Yapılması Gerekenler

arıcılık malzemeleri 

Kovanın kapağını açmadan önce arıcıların yapması gereken bir takım işlemler vardır. Bu işlemlerin ilki arıcılık malzemelerinden körüğün yakılmasıdır. Körük kovan kapağı açılmadan 10 dakika önce yakılmalıdır. Körüğün içindeki köz kora döneli kıvılcım çıkarmamalıdır. Kıvılcım arıların daha fazla kızgınlaşmasına neden olur. Körüklerin ucu açık olmamalı, iyi duman çıkarmalıdır. Körükle duman verme işlemi yavaş yavaş arıları ürkütmeden yapılması gerekir.

Körüğün içerisinde karton, tezek, ağaç kabuğu, odun, talaş gibi doğal ürünler yakılabilir.

Arı kovanlarını açmadan önce yapılması gereken bir diğer işlem arı sokmasından korunmak için arıcı maskesini giymektir. Arıcı maskelerinin el bilekleri ve bel kısmı lastikli olup arının maskenin girişini engeller biçimde dikilmiştir. Giyilen maskelerin beyaz, krem rengi gibi açık renklerde olası gerekir. Diğer koyu renkler arıları hırçınlaştırıp sokma eğilimini arttırmaktadır. Arıcılar ellerini korumak için eldiven giymeli ve pantolonlarının üzerine çoraplarını geçirerek arının içeri girmesini engellemek gerekir.

Arılığına giden arıcılar herhangi bir parfüm, roll on gibi koku sürmemeli, arıcı maskelerinin de kokmamasına dikkat etmelidir.

Arıcılar vücuttaki elektirik yüklerini arttıracak olan yünlü, tüylü, kaba giysileri tercih etmemeli, arıları hırçınlaştırmamalıdır.

Arıcılar ayrıca deri ve süet kıyafetlerden uzak durmalıdır. Arılar deri ve süet kumaşlardan hoşlanmazlar.

Özellikle bayanların arılıkta çalışırken saçlarını toplamalılar ya da bir bone yardımıyla örtüp koruyucu maske giymeleri gerekir. Saç içerisine giren arıyı saçtan çıkarmak oldukça zordur.

Kovanını Şaşıran Arılar İçin Önlemler

arıcılık özellikleri

Arılıkta yan yana dizilen ya da arka arkaya dizilen arıcılıkmalzememelerinden kovanlardaki tarlacı işçi arıların yuvalarını şaşırmasını önlemek için yapılması gereken birkaç yöntem mevcuttur.

Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:

İlk yöntem olarak kovanlar düzenli şekilde dizilmeyip uçuş delikleri farklı yönlere doğru çevrilerek arıların kovanlarını doğru bulmaları sağlanabilmektedir. Bu durum basit bir yöntem olmakla birlikte arı kontrolleri esnasında arıcıya sıkıntı verebilir ama etkili bir yöntemdir. Bir de kovana gelen rüzgarın ve güneş ışınlarının doğru ayarlanması gerekmektedir.

İkinci yöntem olarak kovandaki tarlacı arıların gözleriyle algılaya bildikleri sarı, mavi, beyaz, gri gibi renklerle kovanlar boyanabilir ve farklı renkler yan yana gelecek şekilde dizilim gerçekleştirilebilir. Eğer kovanlar aynı renginde kalsın istiyor iseniz kovana giriş çıkışı kolaylaştıran uçuş tahtaları bir diğer adıyla uçuş rampaları renklendirilebilir ve farklı renkler dizilerek arıların kovanlarını şaşırmaları önlenebilir.

Üçüncü ve arıcıları çok da masrafa sokmayacak kolayca temin edebilecekleri bulundukları arazide var olan materyallerden yararlanabilirler. Bu materyallerin içerisinde sayabileceğimiz ağaç kabukları, dallar, taşlar, çalılık ya da kayaçlar olabilir. Bunları da kullanmanın bir tek sıkıntısı bu materyalleri sürekli kovanın üstünde muhafaza etmektir.

Çok fazla kovan bir arada olmalıdır. Örneğin ila on iki kovan bir arada olası ideal olup başta saydığımız üç seçenekten de biri kullanılırsa arıların kovanlarını şaşırması en aza indirgenmiş olacaktır. Her kovanın arasına da 1- 1.5 metre aralık konulur ise arıcı içinde kontroller kolayca gerçekleştirilir.

Sepet Şeklinde Karakovan Balı

arıcılık malzemeleri

      Kara kovan balı, yüzyıllardır hem lezzet hem de şifa kaynağı olarak fayda dağıtmaya devam etmektedir. Arılara ve arıcılık malzemelerinden olan kovanlara hiçbir müdahale olmadığı için altı ay süresince karanlık olan bir kovanda üretilen bala, kara kovan balı denilmektedir. Kara kovan balı, üretiminin her adımı bölgesel koşullara göre şekillenmekte ve kovanların tüm malzemeleri de doğadan elde edilmektedir.

    Arılar, bu kovanların içine kendi peteğini inşa etmektedir. Bu sebeple, ayrı bir lezzete ve faydaya, şifaya sahip bu balın hem kendisi hem de peteği değer kazanmaktadır. Kara kovan, ince ve uzun bir silindir görünümünde hazırlanmaktadır.  Silindirin arka ucu bazı bölgelerde açık bazılarında ise kapalı tutulmaktadır. Ön ucuna ise arıların girip çıkabileceği kapak yerleştirilmektedir. Bal üretimi boyunca bu kapak açılmamaktadır ve bununla birlikte kovanın içerisinin karanlık olması, karanlık kalması sağlanmaktadır.

   Arıcılık malzemelerinin başında gelen kovanın yapımında iki farklı yönteme başvurulmaktadır.  Bunlardan birisi, yaygın olarak ve üretim için de sağlıklı olanı sepet şeklindeki kovanlardır. Söğüt, gürgen ve kavak gibi ağaçlardan aynı eşdeğerlikte sepetler örülmektedir. Bu sepetler de hayvan gübreleri ve kerpiçlere benzer karışımlarla sıvanmaktadır. Başka bir kara kovan malzemesi ise kestane ve ıhlamur türü ağaçların kütüğüdür.  Olgun ve yaşlı ağaçların gövdesinden bir bölümü alınıp içi oyularak yine silindir biçiminde bir kovan hazırlanır. Bu kovan ise de genelde iki parça halinde olmaktadır fakat kütükten yapılan kovanlar çok fazla kullanım için uygun görülmeyip tercih edilmemektedir. 

Kraliçe Arı Üretimi ve Çiftleşmesi

arıcılık malzemeleri

   Kraliçe arı, bir kovanın annesidir ve o olmadan kovanın bir bütün halinde kalması imkansızdır. O olmazsa kovan dağılır, parçalanır ve söner.  Eğer arıcılık ile ilgileniyor ve elinizde kraliçe arınız yok ise en yakın arıcılık malzemeleri satan dükkanlardan elde etmeniz gerekir.

    Kraliçe arının üretilmesinin birkaç yolu bulunmaktadır. Arıcı kendisine ait yöntem ve tekniklerle üretebilir ya da arı kovanındaki işçi arıları içgüdüsel olarak ana arıyı değiştirebilir. Kovan içerisinde kraliçe arı eğer yaşlı ve yumurta atmıyorsa işçi arılar yeni ana arı oluşumu için çalışmalara başlar. İşçi arılar, yine eski kraliçe arının atmış olduğu yumurtalardan herhangi birisine özel ilgi ve yoğun arı sütü ile beslediği zaman o bulunulan gözdeki işçi arı, daha büyük ve geniş bir oluşumdadır. Bu şekilde olan arı ise doğduğunda kraliçe arı olmaktadır. Bu şekilde doğan kraliçe arı, eski ve yaşlı ana arıyı kendi iğnesi ile öldürüp kovanın hâkimiyetinin kendisinde olduğunu belirtir.  Bunun alternatifi olarak eski ana arı kovanın bir kısım arısını alarak, yani oğul verme yöntemiyle, kovanı terk ederek gider.

   Kraliçe arı olarak doğan ana arı, memesinden çıktıktan birkaç gün sonra dışarıya çıkmaktadır ve ana arının çıktığını anlayan diğer erkek arılar ise bu kraliçe arının peşine düşerler. Yaklaşık 10-15 erkek arı kıyasıya yarış yaparlar. Bunların içerisinden hızlı ve güçlü olan erkek arı, kraliçe arıyla çiftleşir. Çiftleşmeden dönen arı beyi kovan önüne gelip erkek arının penisini çıkardıktan sonra kovanın içerisine girer. Yaklaşık 2-3 yıl verimli bir şekilde yumurta atar. Arı ve arıcılık malzemeleri konusunda tecrübeli olanlar 3-4 yılda bir kovanın veriminin düşmemesi için ana arı değişimi yapmak gerektiğini bilmektedirler. 

Arı Kolonisi İçinde Erkek Arılar

arıcılık malzemeleri

Arıcılıkmalzemelerinden kovan içerisinde erkek arılar çiftleşme ile birlikte işçi arıların üretimine katkı sağlamaktadırlar. Erkek arılar döllenmemiş yumurtalardan oluşmaktadırlar. En fazla oğul döneminde erkek arı görülmektedir, oğul mevsimi nisan ile mayıs aylarına denk gelmektedir. Erkek arıların yapıları ana arı kadar uzun değildir ancak ana arıdan ve işçi arılardan daha geniş bir vücuda sahiptirler.

Erkek arılar kısa bir dil yapısına sahip oldukları için nektar toplama işlemini gerçekleştiremezler. Erkek arıların iğneleri bulunmamaktadır ve bu nedenle kendilerini koruyamazlar. Koloni içinde erkek arı miktarı mevsime ve kolonin gücüne göre değişiklik gösterir. Normal koşullar içerisinde ilkbahar ve yaz mevsimi başlarında erkek arı üretimi yapan kolonilerde sonbahar ve kış aylarında erkek arılar bulunmaz. Kış mevsimine girilirken kolonideki yiyecek durumu nedeniyle erkek arılar kovandan gönderilirler. Kovandaki erkek arı sayısını işçi arılar düzenlemektedirler. Bu işlemi ergin erkek arıları kovandan atarak ya da kovandaki erkek arı yumurta ve larvalarını tahrip ederek gerçekleştirirler. Kovan içerisinde erkek arı larvalarının %50 ile %55’inin ergin olmalarına izin verilir.

Erkek arılar gelişimlerinin en geç 7. gününde uçuşa çıkmaya başlarlar. Gün içerisinde uçuşta olmadıkları zaman dilimlerinde ballı çerçeveler üzerinde durup beslenmektedirler.

Erkek arıların başlıca bir görevi bulunur; ana arı ile çiftleşmeyi gerçekleştirmek. Erkek arılar çiftleşme uçuşuna çıkan ana arıları yakalayarak onunla çiftleşirler. Bu çiftleşme sonucunda erkek arı çiftleşme organını kaybetmesi nedeniyle ölür. Bir erkek arının arıcılık malzemelerinden olan kovan içerisinde ortalama yaşam süresi 55 ile 60 gün arasında olmaktadır. 

Arılar Hakkında Kısa Bilgi

arıcılık malzemeleri

   Doğanın çalışkan mı çalışkan en zeki hayvanlarından birisi olan arılar, sunduğu besin değeri yüksek olan bal ile bizlere fayda sağlamaktadır. 16.000 arı türü bulunmaktadır. Bunların çoğu küme halinde yaşamaktadırlar. Yalnızca yüzde beş kadarı grup halinde yaşarlar. En sık rastlanan arı türü ise bal arısıdır. Arıcılık ve arı malzemeleri ile ilgilenenler bunu bilmektedirler. 80.000 kadar arı tek bir kovanda koloni şeklinde yaşayabilir.

   Erkek bal arıları, yalnızca kraliçe arıyla çiftleşebilmek amacıyla yaşarlar. Kovanda yemek azlığı veya kızlığı var ise bu işçi arılar dışarı çıkmak zorunluluğundadırlar. Erkek bal arıları çiftleştiğinde gövdelerinin alt kısımları zarar gördüğü için ölürler. Çiftleşme, çiftleşme organlarının düşmesine neden olur ve bu organ ise kraliçe arıda sıkışıp kalır. Bu durumda kraliçe arı ise çiftleşmeye devam eder. Birçok farklı arıdan yaklaşık 70 milyon sperm toplayana dek bu böyle sürmektedir. Kraliçe arılar çok zengin çeşitlikte seslere sahiptir. Bugüne kadar arılarla ilgili 11 farklı ses tanımlanmış ve bu seslerden bazıları belirli faaliyetlerle ilişkilendirilebilmiştir.

    Arılar, saniyede 250 kez kanat çırparlar. Bu kanat çırpma hareketi genellikle kovanı soğutmak için yapılan ‘’yelpaze’’ sistemidir. Tehlikeli anlar ve durumlar arılar, tehlikeyi haber vermek için çok daha yüksek sesle vızıldarlar. Oldukça yüksek duyarlılığa sahip arılar, ayak ve bacaklarını titreşimleri hissetmek için kullanırlar. Arılara sahip olan arıcılar, büyük özenle arılarla ilgilenmelidirler. Bu kadar zeki ve yetenekli arılar için bal temin edilmek isteniyorsa arıcılık malzemeleri yeniliklerinden haberdar olunmalı ve faydalanılmalıdır. 

Bal Verimi ile Arıcının Bilgisi Arasındaki İlişki

arıcılık malzemeleri

Bal arıları iklim koşullarına göre nektar ve polen toplamasını ayarladığı için arıcılık malzemelerini kullanan arıcılar bal arılarının gelişmesini ve yaşam sürecini bilerek hareket etmeli ve doğru bilgi edinmelidir. Arıcıların öncelikle bilmesi gereken ve yüksek seviyede bal almayı amaçlar ise önce arının anatomisini bilmeli daha sonrasında da bal üretiminde etken olan maddeler, mevsimler boyunca ne yapması gerektiği, ana arının düzgün çalışıp çalışmadığı, mevsimlere göre bal arılarının beslenmesi, bal arısı hastalıkları ile mücadele yöntemleri, arıcılıkla ilgili ekipmanları bilmesi gerekmektedir.Arıların beslenmesi mevsimlere göre değişkenlik göstermekte ve besleme yaparken arıların kovanda olacağı yani akşam vakitlerinde yapılması gerekmektedir. İlkbahar ve sonbahar mevsimlerinde ana arının yumurtlamasını arttırmak için yoğun şekerli şurup verilmelidir. Kıştan yeni çıkan bal arısı kolonisi şurubu aldıktan sonra nektarın geldiğini düşünüp daha da güçlenmekte, ana arı ise nektarın geldiğini zannedip kolonisini büyütmek için yumurtlama yapmaktadır. Yaz sezonunda zaten nektar akışı olduğu için herhangi bir besleme yapılmasına gerek kalmamaktadır. Yaz bitiminde nektar akışı kesildiğinde tekrar şuruplama yapılmalıdır ki kışa güçlü giren koloni açlık ve zayıflık nedeniyle ölmesin. Hava sıcaklıklarının 10 derece altına düştüğü zamanlarda ise sadece dışarıdan çerçeve üzerine arı keki konularak çerçevelerindeki bala ulaşamayan arılar için ekstra besin sağlanmış olur.Arıcının başarılı olabilmesi için değişen çevre şartlarına göre kovanlarında gerekli önemleri alması, kolonisindeki ihtiyaca yönelik eksikleri gidermesi ile gerçekleşmektedir.

Ormanlık Alanlardaki Nektar Kaynakları

arıcılık malzemeleri

Türkiye de bal ormanı olarak nitelendirebileceğimiz alan ülkemiz arazileri içinde yüzde 35 dir. Ormanlık alanlardaki bitki örtüsü arıcılık malzemelerinden olan kovandaki bal arıları için çok büyük önem teşkil etmektedir. Bu ağaçların bir çoğunu ıhlamur, akçaağaç, söğüt, fundagiller  gibi bitkiler kaplamaktadır.

Ege ve akdeniz bölgelerindeki çam ağaçlarından ise çam koşnili denilen böceğin salgısıyla elde edilen nektar arılar için oldukça değerli bal özü meydana getirmektedir.

Ihlamur Ağacı:

Ihlamur ağacının Türkiye’de bilinen üç önemli türü bulunmaktadır. Ihlamur ağacı nektar veren bitkiler arasında önemli bir yerek sahip olmakla birlikte ıhlamur balıda oldukça yüksek fiyatlarla satışa sunulmaktadır.

Ihlamur ağacı ormanlık alanlarda verimli topraklar üzerinde kendini gösterir. Ihlamur ağacının varlığı arıcının arıcılığın devamını sağlamakla beraber bol bal elde etmeninde yolunu açmaktadır.

Ihlamurağacı  genellikle haziran ayının on beşi gibi çiçek açar fakat bu durum başka yörelerde değişkenlik göstererek temmuz ayında açabilmektedir. Fakat çiçekte kalma süresi oldukça az olup sadece iki hafta çiçekte kalmaktadır. Bir kovanın alabileceği bal miktarı genellikle yirmi dört kilograma ulaşır.

Söğüt Ağacı:

Söğüt ağacının bilinen beş yüze yakın türü bulunmaktadır. Genellikle her ilkimde yetiştiğin için oldukça yaygın yayılım gösterir. Türkiye’de söğüt ağacının otuz beş türü yetişmektedir. Arıcılık için önemli olan dört çeşit söğüt türü vardır. Bunların içinde; Sorgun, Defnemsi Söğüt, Aksöğüt ve Kulaklı söğüt bulunmaktadır.

Arı Meralarının Olmaması Gereken Yerler

arıcılık malzemeleri

Bal arılarının gittikleri nektar kaynaklarını sınırlandıran birçok etmen mevcuttur. Bal arılarının yetiştiriciliği kolonileri geliştirmek ve arıcılık malzemelerinden kovanda yüksek verim elde etmek için besin kaynaklarını yakından tanıma gerekmektedir.  

Arıların besin kaynaklarını sınırlandıran etmenler şu şekildedir:

1-    Arı kolonisinin bulunduğu bitki örtüsü önem ihtiva etmektedir. Eğer arılığın bulunduğu bölgede yeterli bitki florası yoksa ya da ballı bitki yok ise doğa arıcılığın faaliyetleri doğrudan sınırlandırmış demektir.

Bazı bölgelerde ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde bazı bitlerin varlığı önemlidir. Diğer mevsimlerde balözü kıtlığı yaşanabilmektedir. Böylesi durumlarda kovanlar başka bir bölgeye nakledilebilir.

Erken ilkbahar döneminde nektar akışı fazla olduğunda bal arısı kolonileri bu nektardan yeterli derecede yararlanamayabilir. Bunun sebebi arı kolonisinin yeterli kuvvette olmamasıdır.

Tarımda kullanılan ve uygulanan değişik yöntemler nedeniyle arıcılık için uygun yerler mevsimler arası değişkenlik göstermektedir. Uygulanan yöntemler bir sene bal özünün artmasına sebep olabiliyor iken ertesi yıl bu durum değişkenlik gösterebilir. Bu sebeple gezginci arılar tarımsal faaliyetleri çok yakından takip etmesi gerekmektedir.

2-    Bazen de birden bire çıkan orman yangınları bitki florasını tamamen yok ederek balözünün tamamen yok olmasına neden olmaktadır. Böylesi durumlarda bal verimi yüksek olan ve toprağın değerini arttıracak olan yonca, korunga, fiğ gibi bitkilerin ekilmesi gerekmektedir. Bu bitkiler arılara bal öz ve çiçek tozuna kaynaklık eder.

Arılarda Tek Bitkiden Nektar Toplama

Tarlacı arılar nektar toplamaya çıktıklarında sadece bir tür bitkiden öz alırlar. Eğer yeterli oranda besin mevcutsa bu özü toplamaya devam ederler. Zaman zaman birden fazla çiçekten çiçek tozu toplarlar. Arıcılık malzemelerinden olan kovana getirilen karışık çiçek tozu oranı sadece %3 tür. Tüm mevsimlerde arılar birbirinden farklı çiçek tozlarını kovan getirmektedir.

Bal arıları günün en doğru saatlerinde bitkilerden bal özü ve çiçek tozu toplanacağını hatırlarlar,  Bu arı kolonisinin muhteşem yapısını gösterir bizlere. Çiçek özü toplama davranışları en yüksek oranda ve en az enerjiyle gerçekleştirilmeye çalışılır.

Tarlacı işçi arıların nektar toplama süresi, hali hazırda bulunan balözüne ve polen taneciğine bağlı olarak seyreder. Polen toplama süresi nektar toplama süresine göre daha az zaman almaktadır.

Arılardaki nektar toplama işlemi havanın sıcaklığı göre değişim göstermektedir. Arıların yiyecek toplamak için çıktıları hava sıcaklığı en az 13 ⁰C dir. Aşırı derece sıcaklarda örneğin 40 dereceyi geçtiğinde arılar öz toplama uçuşlarını azaltırlar. Ancak nektar toplama işi azalsa da su topla faaliyetlerine devam ederler.

Arılar besin toplayacakları alanı aşamalı olarak keşf eder ve ona göre o alanı hatırlarlar.  Arılar öğrendikleri kaynak için gerekli çalışmaları yaptıktan sonra harcadıkları enerjiyi daha sonraları harcamalarına gerek kalmaz. Direk ve en kısa yol neredeyse o tarafa yönelerek zaman kaybını minimuma indirirler.

Kovanda Ana Arı Yenileme Hareketleri

arıcılık malzemeleri

Bal arısı kolonilerinde fizyolojik olarak gelişme belli bir düzen içinde gerçekleşir. Koloni içindeki bireyler yaş durumlarına göre işlerinin arıcılık malzemelerinden olan kovan içinde gerçekleştirirler. Kolonideki düzen koloni içindeki ihtiyaca göre değişmektedir. Kolonideki çoğalma duruma göre duraklamaktadır.

Kovanda yumurtaların atılacağı gözlerin hazırlanması, gıda ihtiyacı, yavrunun yetiştirilmesi için gerekli sıcaklığın sağlanması ve devamının getirlmesi , ana arının beslenmesi arılardaki fizyolojiye göre değişmektedir. Kovan içinde yapılan bu işleri sadece işçi arılar yapmaktadır.

Ana arı işçi arıları bu işleri yaptırmak için teşvikte bulunur. Ana arının salgıladığı feromon kokusu kovan içindeki asayişi sağlamaktadır.  Eğer ana arı kovanda feromon salgılamaz ise tüm denetim kaybolur.

Ana arının(kraliçe arının) olmadığı bir kolonide yavru yeri temizleme, tarladaki işçi arıların çalışmaları, arı kolonisindeki düzenli çalışma azalır. Ana arısını yeni kaybetmiş bir koloninin durumu son derece içler acısıdır.

Ana arısız kalan koloni ya kendi ana arısını üretir ya da dışarıdan müdahale edilerek kovana yeni ana arı verilmelidir.

Kovana yeni ana arı verilirken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar vardır. Ana arı kutusunda kovana konulacak arının kek bölmesi açılmalıdır fakat ana arı kutusunun içinde ana arı kalmalıdır. 2 ila 3 gün bekledikten sonra ana arı feromon kokusunu salgılar ve diğer arılar tarafından kafes için den çıkarılarak serbest bırakılırlar. Eğer işçi arılar ana arıyı kafesten 2-3 gün sonra çıkarmamışsa insan eliyle kafesten çıkartma işlemi gerçekleştirilmelidir.