Bal Arılarının Şurupla Beslenmesi

Bal arılarını arıcılık malzemelerinden arı şurubu ile beslerken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bazı unsurlar vardır. Bu unsurları aşağıda detaylı bir şekilde değinelim: Bal arılarına şurup verme zamanları ilkbahar mevsiminden nektar akışı gelene kadar olan ki vakit dilimi ve nektar akışının bitiminden hava sıcaklıklarının 10 derecenin altına indiği zamana kadar olan dönemlerde şuruplama yapmak uygundur.Şuruplama yaparken arıların ihtiyacından fazla şurup vermek hem oldukca arıcılarımıza külfet getirir bununla beraber süre ve iş yitirilmesine sebep olur. Bundan dolayı gerektiği kadar şurup vermek gerekir.

Arı yemi verilen kovanlarla verilmeyen kovanlar içinde yağma olmamasına dikkat edilmelidir. Bu bağlamda alınması gereken bazı önlemler şunlar:

Arı yemi verilen kovanlardaki bekçi arılar fazla yedikleri süre kovanı savunmayı bırakırlar. Kovana başka arıların girmesine aldırış etmezler.

Kullanılan şuruplukların sadece bulunduğu kovana hizmet etmesi sağlanmalıdır.Gündüz vakti verilen azca miktardaki şurubu biten arılar daha çok yem bulma isteği içerisine grip diğer kovanları yağmalama eğilimine girebilirler. şundan dolayı az azca verilen şurup bir gün süresince verilmelidir. Böylece yağma tehlikesi ortadan kalkmış olur.Şuruplukların şurubu çok çabuk vermesi sebebiyle şurubu çabuk bitiren arılarda da arayış artar. şu sebeple şurubu hızlı veren şuruplukların tercih edilmemesi gerekir.Soğumamış olarak şurup verilir ise bu koku bal arılarını çekeceği için yağma ihtimali oluşabilir çünkü yapılan şurup arılıktan uzakta yapılıp soğutulduktan sonra kovanlara verilmelidir.Kovanda arıcılık ürünlerinden şurupluklara yem verilecek ise salkım halinde bulunan arıların üst taraflarına yerleştirilmelidir. Arılar böylesi durumlarda salkımlarını bozmadan şurupluktan şurubu çekerler.Yukarıda saymış olduğumuz durumlara dikkat edilerek şuruplama işlemi gerçekleştirilir ise arıcılarımız yağmacılıkla karşılaşmadan kovanlarındaki bal arılarını rahatça besleyebilirler.

Bal Arılarının Beslenmesi

Arı kolonilerinde bal arılarının ihtiyaç duydukları temel gıda kaynağı karbonhidratlardır. Karbonhidrat demek şeker anlama gelir. Erişkin arılar doğada karbonhidratı çiçeklerin bal özlerinden karşılamaktadır. Doğadaki bal özü nektar akımı sona erdiği zaman bal arılarının karbonhidrat ihtiyacı karşılamak gerekmektedir.

Mevsime gore bal arıları arıcılık malzemelerinden olan katı ve sıvı besin takviyeleri ile beslenmelidir. Nisan mayıs aylarından itibaren bal özünü toplamaya başlayana kadar arılara ikiye bir oranında kraliçenin daha çok yumurtlaması için arı şurubu ile besleme yapılabilir. Ana arı kovana nektar geldiğini anladığında yumurtlaması arttırır ve kovan mevcudiyetinde yükselme olur. Arı şurubu denilen  toz şeker ve doğal suyun karıştırılarak şerbet haline getirilip besleme yapılarak arının faydalanacağı karbonhidrat gereksinimini karşılar.Yaz mevsimindeki nektar akışı bittiği ya da çok azaldığı zamanlarda da şeker şurubu ile arı kolonisi beslenmelidir ki kış mevsimine arılar daha kuvvetli girsinler ve kış ölümü gerçekleşmesin. Kış mevsiminde de arı beslemesi olarak arı kekleri kovana besleme amaçlı verilmelidir.

Bal arılarının bir diğer ihtiyacı ise proteindir. Erişkin tarlacı arılar kovandaki protein ihtiyacı karşılamak için çiçek tozlarını toplayarak polen haline getirip kovana getirirler. Kovan gelen polen petek gözlerinin içine doldurularak orada depo edilir. Vakit zaman bu polen depolama aynı petek gaslıne birden fazla polenin yerleştirilmesi ile gerçekleşir. Kat kat polen tepilen petek gaslıne balda konularak katman oluşturulur. Bu oluşturulan polen deposuna ‘’arı ekmeği’’ ismi verilmiştir. Besin değeri çok yüksek olup arılar için çok besleyici protein deposudur. Yetişkin işçi arılar kovan içinde yavru arıları beslemek için petek gözlerindeki depolanan poleni kullanırlar.

Balın Pazarlanmasında Dikkat Edilecekler

Arıcılarımızın hasat zamanı ulaştığında hayit balının hasat ettikten sonrasında balın pazarlanması konusunda da dikkat etmeleri gereken bir ekip hususlar mevcuttur. Bal üreten arıcılarımızın standartlara uygun olarak balı hasat etmeleri için dikkat etmeleri gereken noktalar şunlardır:

Bal arıları bir yerden bir yere aktarılmadan önce kovandaki balın hasat edilmesi gerekmektedir. Böylece bir yöredeki bal diğer yöredeki bala karışmamış olacak.

Organik bal süzülmeden arıcılık malzemelerinden bal süzme makinesi ile  önce peteklerin üzerindeki sırrın balın 3/4ünü kapatmış olmasına dikkat edilmelidir. Sağımı yapılan balın muntazam kaplara konulması gerekmektedir. Alınmış olan balın üzerine hangi yöreden alındığına dair bilgi yazılmalı hatta yöredeki nebat örtüsü mevzusunda informasyon yazılmalıdır. Bal süzme işleminden sonra ekipmanların kesinlikle temizlenmesi gerekmektedir. Bal süzme işlemi kesinlikle bal süzme makineleri kullanarak süzülmeli ne olursa olsun pres yöntemi kullanılmamalıdır. Balın depolanması uygun ortamda olmalıdır. Ne çok sıcak ne de soğuk ortamlarda bal depo edilmemelidir. Kristalize olan ballar kesinlikle elli derecenin üzerinde ısıtılmamalıdır. Ballar pazara çıkarılmadan önce yeterli oranda paketlenmeli ve balın belli bir akışkanlık içerisinde olması gerekmektedir. Bal homojen yapıda olmalı filitrasyondan geçirildikten sonra kavanozlama yapılmalıdır. 

Bal hem üretim aşamasında aynı zamanda pazarlama aşamasında oldukça önemli bir besindir. Bal üretimden satışına kadar bir çok bir çok aşamadan geçer ve sofralarınıza güvenle sunulur. Evlerinizde donan ballarınızı benmari usulü kullanırak ısıtılan ballarınızı  yeniden itimat ile yiyebilirsiniz. 

Kontolden Önce Yapılacaklar

Kovanın kapağını açmadan önce arıcıların yapması ihtiyaç duyulan bir takım işlemler vardır. Bu işlemlerin ilki arıcılık malzemelerinden körüğün yakılmasıdır. Körük kovan kapağı açılmadan 10 dakika önce yakılmalıdır. Körüğün içindeki köz kora döneli kıvılcım çıkarmamalıdır. Kıvılcım arıların daha çok kızgınlaşmasına neden olur. Körüklerin ucu açık olmamalı, iyi duman çıkarmalıdır. Körükle duman verme işlemi yavaş yavaş arıları ürkütmeden yapılması gerekir. Körüğün içerisinde karton, tezek, ağaç kabuğu, odun, talaş şeklinde organik ürünler yakılabilir. Arı kovanlarını açmadan önce yapılması gereken bir öteki işlem arı sokmasından korunmak için arıcı maskesini giymektir. Arıcı maskelerinin el bilekleri ve bel kısmı lastikli olup arının maskenin girişini engeller şekilde dikilmiştir. Giyilen maskelerin beyaz, krem rengi gibi açık renklerde olası gerekir. Diğer koyu renkler arıları hırçınlaştırıp sokma eğilimini arttırmaktadır. Arıcılar ellerini korumak için eldiven giymeli ve pantolonlarının üzerine çoraplarını geçirerek arının içeri girmesini engellemek gerekir. Arılığına giden arıcılar herhangi bir parfüm, roll on benzer biçimde koku sürmemeli, arıcı maskelerinin de kokmamasına dikkat etmelidir. Arıcılar vücuttaki elektrik yüklerini arttıracak olan yünlü, tüylü, kaba giysileri tercih etmemeli, arıları hırçınlaştırmamalıdır. Arıcılar ek olarak deri ve süet kıyafetlerden uzak durmalıdır. Arılar deri ve süet kumaşlardan hoşlanmazlar.

Özellikle kadınların arılıkta çalışırken saçlarını toplamalılar yahut bir bone yardımıyla örtüp koruyucu maske giymeleri gerekir. Saç içine giren arıyı saçtan çıkarmak oldukça zor olsa gerek.

Kovanını Şaşıran Arılara Ne Olur?

Arılıklarda kovanlarını şaşıran tarlacı işçi arılar kovanlardaki bal verimi dengesini tamamen değiştirmektedir. Örneğin yan yana dizilen arıcılık malzemelerinden olan kovanlarda genellikle ortada bulunun kovanlarda şaşırma oranı daha çok olmakta ve bu kovanlardaki bal verimi minimuma inmektedir. Eğer önden arkaya doğru dizilmiş olan arılığınız var ise bu sefer de öndeki kovanlara tarlacı arıların girişleri daha fazla olmaktadır.

Kendi kovanını şaşırıp başka kovana uçuş tahtasından giriş yapan arılar girdikleri kovandaki koloni sayısını arttırdığı için bu tür kovanlarda sıkışma meydana gelip kovan oğul verme eğilimi içine girmektedir. Oğula giden kovanda koloni sayısı azalmakta ve verim organik olarak düşmektedir. Zayıflayan kovana arı takviyesi yapılması gerekmekte ve ekstra çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Arı sayısında fazla olan kovanlara kat konulması gerektiğinden bu seferde iş gücüne ihtiyaç olmakta, zaman kaybı meydana gelmektedir. Bir başka sorunda zayıflayan kovanlarda yağma vakasının gerçekleşip tamamen kovanın bitmesine neden olmasıdır.

Kovanını şaşıran arıların meydana getirdiği bir mesele hastalık bulaştırma riskini çok yükseltmesidir. Bu sefer de bir kovandaki hastalık diğerine de bulaşmakta ve arıcının bakım yapması, önlem alması ihtiyaç duyulan kovan sayısı artmaktadır.

Bu şeklinde sorunları yaşamamak için arıcıların yapması gereken çok sıradan fakat etkili yöntemler mevcuttur. Bu yöntemlerden ilki kovanlarda arıların algıyabileceği bir takım değişiklikler meydana getirmektir. Kovanın üzerine bir taş konulabilir, uçuş tahtalarında farkı renkler kullanılabilir.

Balla İlgili Bilgiler

1)Kara kova nedir? Kara kovan balları Ihlamur veya Kestane benzer biçimde çapı geniş ağaçlardan elde edilebilen 70,80 genişliğin de 1 buçuk metre uzunluğunda ağaçlarını içinin insanoğlu tarafınca elle oyulması ile elde edilebilen. İçi oyulan ağacın bir yanına arıların içeriye girmeleri için delikler oluşturulmuş bir kapak, öteki tarafına da açılıp kapanabilen yine aynı kütüklerden yapılmış bir kapak yapılır. Organik bal sağımı arka kapaktan yapılmaktadır. Kovanı tam ikiye bölecek şekilde yukarıdan aşağıya bir çıta konulur. Arka kapaktan bal süzme makinesi ile yapılan bal sağımı yapılırken bu çıtaya kadar olan bal sağımı yapılır ve kalan bal arıların kışın açlıktan ölmemesi için gıda olarak bırakılır. Kara kova balı yüksek rakımlı yerlerde büyük kaya oyuklarına veya ağaçların en tepedeki yüksekte olan dallarına konulur. Ağaçtan oyularak üretilmiş kovan arının kışın soğuktan korur, yüksek ve ulaşılması imkansız bölgelere konulması ise ayı ataklarından korumak içindir.

2)Şekerli içerikli bal ne anlamına gelir? İşci arıları bal mevsiminde arı şurubu ya da şekerli su ile beslerseniz işci bal arıları bu tatlı karışımı direk petek gözüne işleyerek petek gözünü kapatır yani sırlar.

3)Kaç yaşından sonra çocuklara bal yedirilmelidir? Bebeklere doğal bal bir yaşından sonrasında yemesi önerilir. Bunun sebebi içerisinde bulunan ve daha bağışıklık sistemi gelişmemiş çocukları etkileyen bakterinin gelişememesine rağmen, havada, çiğ tüketilen tarımsal ürünler de bulunan spor formunun balda da bulunma ihtimalinin olmasıdır. Bu bakteri bağışıklık sistemi tam gelişmemiş 1 yaşın dan küçük bebeklerde Botulizmi denilen bir hastalığa sebep olabilmektedir. şundan dolayı 1 yaşlarının altındaki bebeklere bal verilmemesi tavsiye edilir.

İyi Petek Kullanımı neden Önemli

Günümüz arıcılığı doğrusu çağdaş arıcılıkta arıcılık malzemelerinin başı olan peteğin kullanımı olmazsa olmaz derecesinde önem taşımaktadır. Bal arılarına organik bal için yardımcı olsun diye temel petek koyulmaktadır. Bu petekler doğal ve saf bal mumu tarafından yapılmış olmalıdır. Temel petek içinde kullanılan bal mumu ise kovan içerisinde yaklaşık olarak 12 veya 18 günlük bir erginliğe ulaşmış olan işçi arılar tarafından üretilmelidir. Bal mumunu üretmek öteki arı ürünleri şeklinde oldukca zahmetli ve zaman alıcı bir iştir. Kaldı ki temel petek üretmek te fazlaca zor bir iş olarak karşımıza çıkmaktadır. Kovan içi sıcaklık olarak da 35 derece gibi bir ısı istemektedir. Temel petek üzerinde işçi arıların gözleri, ana arı gözleri ve erkek arı gözleri, uyum gözleri ve geçiş gözleri bulunmaktadır. Bu gözler görüldüğü gibi toplam beş kategoriden oluşmaktadır. Arılar tarafınca petekler farklı fakatçlar için kullanılır. Genç nesil yetiştirme, gıda deposu ve bal deposu gibi, daha da çeşitlendirilebilirler. Arı ırklarına göre petek üzerine meydana getirilen göz sayısı değişiklaşmaktadır. Karniol, Kafkas ve İtalyan cinsel bal arılarında 857 sayısında petekte göz bulunmaktadır. İşçi arıların gözleri daha minik erkek arıların gözleri ise daha büyük olduğu gözlemlenmektedir. Yöresine gore geçirdiği kış dolayısıyla arı kolonilerinde vakit vakit zayıf düşme benzer biçimde olaylar görülme ihtimali vardır. Şunu unutmamak gerekir ki temel petek kullanımı modern arıcılığın büyük bir katkısıdır arıcılığa.

Bombus Arıları

Bombus olarak adlandırılan organik bal üreticisi olan bir arı çeşidi ülkemizde var olmaktadır. Fakat bu bal arısı türünün popülasyonu ülkemiz üzerinde giderek azalmaya adım atmıştır. Atatürk Üniversitesi’nde meydana getirilen bir araştırmaya göre ise doğal dengenin sahip olduğu düzen giderek dengesini yitirmektedir. Bu dengenin bozulmasından bal arıları da çok çok fazla etkilenmektedir. Bazı türler varlığını yitirmekte bazıları ise tükenmek üzere olan türler arasında yerini almaktadır.  Geçtiğimiz yıllarda bu bal arısı çeşidinin sayısında büyük azalma olduğu kayıtlara geçirilmiştir. Ülkemize gore daha gelişmiş pek çok ülkede Bombus arılarını arıcılık malzemeleri ile  özel olarak korunmaya alındığı bilinmektedir. Özellikle sera ortamında bitki tozlaşmasını sağlaması için özel olarak kullanılmaktadır. Önemli bir bal arısı cinsi olan Bombus arılarının azalmasının bir sebebi olarak da özellikle geçtiğimiz- yılda bu özel arı türünün yaygın olduğu Ege Bölgesi’nden para ödenerek özel bir toplama işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu toplanan bal arıları pek çok Avrupa ülkesine kaçırılmıştır. Oysa o yıllara göre ülkemizde bulunan bitki ve özel hayvan türlerinin ülke dışına çıkarılması doğrusu kaçırılması 2872 sayılı safha Kanunu’na fazlaca aykırı bir durumdur. Yani bu türü kaçırarak bir suç işlenmiştir. Bombus arılarının ülkeden çıkarılması ile oluşan sayıda azalma bitkilerin tozlaşması açısından oldukça önemli bir olay olmuştur. Çünkü bitkilerde tozlaşma eksikliğine sebep olduğu bildirilmektedir. Bu tozlaşma eksikliği sebebiyle verim düşüklüğü olduğu kayıtlara geçirilmiştir.

Yaşlı Arılar

Yaşlı arı ölümleri mevsimsel olarak genellikle eylül ayının adım atarında ufak tefek başlamaktadır. Yaşlı arıların ölümü gerçekleşmeye başlarken yavru arıların yetişmesi yahut kovan içine koyulma evrelerine girilmektedir. Yavru arıların gelişebilmesi için de şuruplama işleminin tertipli olarak yapılması gerekmektedir. Şurup işlemi ile beslenen arı yavruları biyolojik anlamda fazlaca etkilidir. Biyolojik bakımdan etkin olması demek direncinin yüksek olması hastalığa yakalanma oranı daha düşük olmaktadır. Arıcılık malzemelerinin yavru arıların beslenmesi ve yaşlı arıların öldükten sonrasında kovan temizliği için kullanımı çok önemlidir. Şuruplama ve yavru arılarının yetiştirilmesi esnasında kovan içinde bulunan arılar tüm enerjilerini tüketmektedir. Bu görev tamamlandıktan sonra da arıların ölümü gerçekleşmeye başlamaktadır. Yetiştirilen yeni arılar ise kışı geçirecek arılardır. Arı yetiştiren arıcının arılarını yıpratmaması oldukça önemli bir etkendir. Kovanın nektar ve polen açısından varlıklı bir organik ortamda bulunması arıcı için şuruplama harcamasından tasarruf etmektedir. Arılar yavru yetiştirirken ve şurubu bala çevirirken vücutlarında depolanmış olan tüm proteini kullanmaktadır. Bu konum ise enerjilerinin normalin üzerinde tüketilmesi ve ömürlerinden gitmesi anlamına gelmektedir. Arıların pek çoğu kış aylarına gelindiğinde ölmektedir. Kovan içinde kalan arılar ise yavru yetiştirmeye ve öteki görevlerini yapmaya devam ederler fakat kapasiteleri sınırlanmaktadır. Kış mevsiminde üretimde vazife alacak arı yetiştirmek oldukca zor olsa gerek ve bakım açısından da sınırı olanlıkları ve zorlukları bulunmaktadır. Bu durum da bal verim miktarında azalma anlamına gelmektedir.

Bal Arılarının Kovanları Nereye Konmamalıdır?

Bal arılarının gittikleri nektar kaynaklarını sınırlandıran birçok etmen mevcuttur. Bal arılarının yetiştiriciliği kolonileri geliştirmek ve arıcılık malzemelerinden kovanda yüksek verim elde etmek için besin kaynaklarını yakından tanıma gerekmektedir.  Arıların besin kaynaklarını sınırlandıran etmenler şu şekildedir:

Arı kolonisinin bulunmuş olduğu bitki örtüsü rutubet ihtiva etmektedir. Eğer arılığın bulunmuş olduğu bölgede kafi nebat florası yoksa ya da ballı nebat yok ise doğa arıcılığın faaliyetleri direkt sınırlandırmış anlama gelir. Bazı bölgelerde ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde bazı bitlerin varlığı önemlidir. öteki mevsimlerde balözü kıtlığı yaşanabilmektedir. Böylesi durumlarda kovanlar başka bir bölgeye nakledilebilir. Erken ilkbahar döneminde nektar akışı fazla olduğunda bal arısı kolonileri bu nektardan kafi derecede yararlanamayabilir. Bunun sebebi arı kolonisinin yeterli kuvvette olmamasıdır.

Tarımda kullanılan ve uygulanan değişik yöntemler nedeniyle arıcılık için uygun yerler mevsimler arası değişkenlik göstermektedir. Uygulanan yöntemler bir sene bal özünün artmasına sebep olabiliyor iken ertesi yıl bu konum değişkenlik izah edebilir. Bu sebeple gezginci arılar tarımsal faaliyetleri çok yakından takip etmesi gerekmektedir. Bazen de birden bire çıkan orman yangınları nebat florasını tamamen yok ederek bal özünün tamamen yok olmasına neden olmaktadır. Böylesi durumlarda bal verimi yüksek olan ve toprağın değerini arttıracak olan yonca, korunga, fiğ gibi bitkilerin ekilmesi gerekmektedir. Bu bitkiler arılara bal öz ve çiçek tozuna kaynaklık eder.

Sır Tarağı Nedir?

Kaliteli bal elde etmek için kaliteli arıcılık malzemeleri kullanmak gereklidir. Bu arıcılık malzemelerinden bir tanesini yazımızda açıklamaya ve nasıl kullanıldığını betimlemeye geçeceğiz. Öncelikle ilk ve kaba taslak tarifı arı kovanlarında bulunan peteklerinde bulunan peteklerinin sırları ayıklamak ve onları almak için kullanılan tarağa verilen isimdir. Kendi içinde ince saplı ve kalın saplı olarak ayrılmaktadır. Kullanım olarak ise bu iki tip sır tarağı da bal peteklerindeki sırları toplamaya yaramaktadır.  Arı kolonilerinin bal üretmesi kadar önemli olan diğer şey de bu üretilen balların hasat edilmesi ve bu hasat sırasında kullanılan ürünlerin kalitesi ve kullanım için gerekli olan arıcılık alanında uzmanlık gereklidir. Sır alma yöntemleri rutubet taşımaktadır.  Sır alma tarağını bir süre sıcak veya ılık suyun içinde bulundurmak sırları toplamak için büyük yardımda bulunacak ve işinizi kolaylaşacaktır. Sadece sıcak su içinde değil buhar üzerinde de kullanım kolaylaştırıcı yöntemlere başvurulabilir. Sır almak yahut toplamak için iyi mi derseniz artık iki tip toplama işlemi veya aracı mevcuttur. Bunlardan bir tanesi yazımızın mevzusu olan sır tarağı ve sır bıçağıdır.  Niçin sır bıçağı kullanılmalıdır? Bu probleminin yanıtı olarak petek yüzeyinden 12-13 metre kadar derinlikteki sırlara da ulaşabilmeyi sağlamaktadır. Arılar daime muntazam bir şekilde petek oluşturmadığından da sır alma yöntemleri veya şekilleri genellenememektedir.

Tek Bitkiden Polen Toplama İşlemi

Tarlacı arılar nektar toplamaya çıktıklarında bir tek bir tür bitkiden öz alırlar. Eğer kafi oranda besin mevcut ise bu özü toplamaya devam ederler. Süre süre birden fazla çiçekten çiçek tozu toplarlar. Arıcılık malzemelerinden olan kovana getirilen karışık çiçek tozu oranı sadece %3 tür. Tüm mevsimlerde arılar birbirinden farklı çiçek tozlarını kovan getirmektedir. Bal arıları günün en doğru saatlerinde bitkilerden bal özü ve çiçek tozu toplanacağını hatırlarlar,  Bu arı kolonisinin görkemli yapısını gösterir bizlere. Çiçek özü toplama davranışları en yüksek oranda ve en az enerjiyle gerçekleştirilmeye çalışılır. Tarlacı işçi arıların nektar toplama süresi, hali hazırda bulunan bal özüne ve polen taneciğine bağlı olarak seyreder. Polen toplama süresi nektar toplama süresine göre daha az süre almaktadır. Arılardaki nektar toplama işlemi havanın sıcaklığı göre değişim göstermektedir. Arıların yiyecek toplamak için çıktıları hava sıcaklığı minimum 13 0 C dir. Aşırı derece sıcaklarda örneğin 40 dereceyi geçtiğinde arılar öz toplama uçuşlarını azaltırlar. Sadece nektar toplama işi azalsa da su topla faaliyetlerine devam ederler. Arılar gıda toplayacakları alanı aşamalı olarak keşf eder ve ona nazaran o alanı hatırlarlar.  Arılar öğrendikleri kaynak için lüzumlu çalışmaları yapmış olduktan sonra harcadıkları enerjiyi daha sonraları harcamalarına gerek kalmaz. Direk ve en kısa yol hemen hemen o tarafa önem vererek vakit kaybını minimuma indirirler.